Heeft de opticien of oogarts je verteld dat je astigmatisme hebt, maar je hebt geen idee wat dat is? Wees gerust: astigmatisme is een veelvoorkomende afwijking aan het oog. En het is makkelijk te corrigeren met contactlenzen met een cilinder of met een bril. Astigmatisme wordt ook wel een cilindrische afwijking genoemd. De symptomen kunnen voor iedereen verschillend zijn, maar veelvoorkomende symptomen van astigmatisme zijn: een wazig zicht (zowel dichtbij als veraf), kleine details niet goed kunnen zien, vermoeide ogen, duizeligheid en/of niet goed kunnen zien in het donker.
Als je astigmatisme hebt heeft je hoornvlies (het oppervlak van het oog) een onregelmatige kromming. Hierdoor projecteert het licht op verschillende brandpunten in het oog in plaats van op slechts één brandpunt. Je krijgt daardoor een wazig en vervormd zicht.
De symptomen van astigmatisme zijn voor iedereen verschillend. Dit hangt onder andere af van het soort astigmatisme, je leeftijd en de ernst van de astigmatisme. In het algemeen kunnen dit de symptomen zijn:
Het is niet helemaal zeker wat de oorzaken zijn van astigmatisme. Maar duidelijk is wel dat erfelijkheid en genen een grote rol spelen. Vaak worden mensen geboren met een aanleg om astigmatisme te ontwikkelen. Astigmatisme kan ook een andere oorzaak hebben, bijvoorbeeld als gevolg van een ongeval of na een oogoperatie. Of bij een oogziekte zoals keratoconus.
Van alle refractieve afwijkingen is astigmatisme er een die gedurende een leven het minst verandert: de mate van astigmatisme neemt amper toe en blijft doorgaans 20 tot 25 jaar stabiel.
Wereldwijd heeft 15% van de kinderen en 40% van de volwassenen astigmatisme, volgens een onderzoek in het Journal of Current Ophthalmology.
Astigmatisme kan worden vastgesteld tijdens een oogtest bij een opticien of een oogarts. De opticien test hierbij je gezichtsvermogen en kan op die manier vaststellen of je astigmatisme hebt of niet.
Bij een test voor astigmatisme kijk je naar verschillende rechte lijnen die een cirkel vormen. Deze test meet de scherpte waarmee je elke lijn ziet. Als je alle lijnen even scherp ziet betekent dit dat je geen last hebt van astigmatisme (of dat het goed is gecorrigeerd). Als je een van de lijnen minder scherp kunt zien, dan heb je mogelijk astigmatisme. Hoe groter de mate van astigmatisme, hoe slechter je de lijnen ziet.
Astigmatisme komt vaak voor en het kan, net zoals bijziendheid en verziendheid, gemakkelijk worden gecorrigeerd met een bril of met torische lenzen.
Gelukkig is astigmatisme heel makkelijk te corrigeren met een bril of met lenzen. Dit gebeurt door aan de sterkte die nodig is om de bijziendheid of verziendheid te corrigeren een sterkte toe te voegen voor de cilinder. Op die manier wordt het verschil tussen de twee hoofdassen van het oog in evenwicht gebracht. Deze sterkte voegt twee nieuwe onderling verbonden elementen toe:
Astigmatisme komt vaak voor in combinatie met bijziendheid of verziendheid. Als je astigmatisme hebt als je bijziend bent, dan heet dit myoop astigmatisme. Als je astigmatisme hebt en verziend bent, dan heet het hypermetroop astigmatisme.
Myoop astigmatisme houdt in dat je tegelijkertijd bijziend bent en astigmatisme hebt. Dat wil zeggen dat er meerdere brandpunten worden gecreëerd, waarvan een van de brandpunten voor het netvlies valt.
Hypermetroop astigmatisme treedt op wanneer verziendheid en astigmatisme samen voorkomen. Hierbij valt een van de brandpunten achter het netvlies.
Er zijn twee soorten astigmatisme:
Er zijn ook vormen van astigmatisme die niet alleen betrekking hebben op het hoornvlies:
Tegenwoordig zijn er veel soorten lenzen verkrijgbaar, waaronder torische lenzen. Torische lenzen zijn speciaal ontwikkeld om astigmatisme te corrigeren.Torische lenzen hebben de kenmerken die hierboven worden beschreven (cilinder en as) om op die manier zowel astigmatisme als bijziendheid of verziendheid te corrigeren.
Veel merken contactlenzen produceren torische lenzen. Torische lenzen zijn beschikbaar als daglenzen, maandlenzen en weeklenzen/tweewekelijkse lenzen. Lenzen zijn de meest comfortabele manier om astigmatisme te corrigeren. Een van de meest populaire torische lenzen is Acuvue Oasys 1 Day for Astigmatism van Johnson & Johnson, Biofinity Toric van CooperVision en Air Optix for Astigmatism van Alcon.
Waar de meeste contactlenzen gebruikmaken van een zogenaamde 'prisma-balast' om de lens te stabiliseren, gebruiken ACUVUE® contactlenzen van Johnson & Johnson een ander uniek systeem, genaamd EYELID STABILISED Design. Dit systeem werkt op een natuurlijke manier met het ooglid samen om de lens in de juiste positie te houden*. Daarnaast blijft de oriëntatie van de lens stabiel bij bewegingen van het hoofd. Dit zorgt voor een beter zicht.
*JJV daya van april 2017, ACUVUE® for ASTIGMATISM contactlenzen: algeheel succes bij aanpassing, oriëntatie-positie, rotatiestabiliteit en zicht.