Gratis ELITE proeflenzen Bestel nu

Wat is astigmatisme?

Normal oogEen oog met astigmatisme

Heeft de opticien of oogarts je verteld dat je astigmatisme hebt, maar je hebt geen idee wat dat is? Wees gerust: astigmatisme is een veelvoorkomende afwijking aan het oog. En het is makkelijk te corrigeren met contactlenzen met een cilinder of met een bril. Astigmatisme wordt ook wel een cilindrische afwijking genoemd. De symptomen kunnen voor iedereen verschillend zijn, maar veelvoorkomende symptomen van astigmatisme zijn: een wazig zicht (zowel dichtbij als veraf), kleine details niet goed kunnen zien, vermoeide ogen, duizeligheid en/of niet goed kunnen zien in het donker.

Als je astigmatisme hebt heeft je hoornvlies (het oppervlak van het oog) een onregelmatige kromming. Hierdoor projecteert het licht op verschillende brandpunten in het oog in plaats van op slechts één brandpunt. Je krijgt daardoor een wazig en vervormd zicht.

Symptomen van astigmatisme

De symptomen van astigmatisme zijn voor iedereen verschillend. Dit hangt onder andere af van het soort astigmatisme, je leeftijd en de ernst van de astigmatisme. In het algemeen kunnen dit de symptomen zijn:

  • Wazig zien, zowel dichtbij als veraf
  • Kleine details niet goed kunnen zien
  • Ogen die moe aanvoelen
  • Jeukende en prikkende ogen
  • Duizeligheid en hoofdpijn
  • Je ogen samen moeten knijpen om alles goed te kunnen zien
  • Moeite om in het donker goed te kunnen zien, wat van invloed kan zijn op autorijden

Oorzaken van astigmatisme

Het is niet helemaal zeker wat de oorzaken zijn van astigmatisme. Maar duidelijk is wel dat erfelijkheid en genen een grote rol spelen. Vaak worden mensen geboren met een aanleg om astigmatisme te ontwikkelen. Astigmatisme kan ook een andere oorzaak hebben, bijvoorbeeld als gevolg van een ongeval of na een oogoperatie. Of bij een oogziekte zoals keratoconus.

Van alle refractieve afwijkingen is astigmatisme er een die gedurende een leven het minst verandert: de mate van astigmatisme neemt amper toe en blijft doorgaans 20 tot 25 jaar stabiel.

Astigmatisme in cijfers

Wereldwijd heeft 15% van de kinderen en 40% van de volwassenen astigmatisme, volgens een onderzoek in het Journal of Current Ophthalmology.

Hoe kom je erachter of je astigmatisme hebt?

Test astigmatisme

Astigmatisme kan worden vastgesteld tijdens een oogtest bij een opticien of een oogarts. De opticien test hierbij je gezichtsvermogen en kan op die manier vaststellen of je astigmatisme hebt of niet.

Bij een test voor astigmatisme kijk je naar verschillende rechte lijnen die een cirkel vormen. Deze test meet de scherpte waarmee je elke lijn ziet. Als je alle lijnen even scherp ziet betekent dit dat je geen last hebt van astigmatisme (of dat het goed is gecorrigeerd). Als je een van de lijnen minder scherp kunt zien, dan heb je mogelijk astigmatisme. Hoe groter de mate van astigmatisme, hoe slechter je de lijnen ziet.

Astigmatisme komt vaak voor en het kan, net zoals bijziendheid en verziendheid, gemakkelijk worden gecorrigeerd met een bril of met torische lenzen.

Lenzen dragen om astigmatisme te corrigeren

Gelukkig is astigmatisme heel makkelijk te corrigeren met een bril of met lenzen. Dit gebeurt door aan de sterkte die nodig is om de bijziendheid of verziendheid te corrigeren een sterkte toe te voegen voor de cilinder. Op die manier wordt het verschil tussen de twee hoofdassen van het oog in evenwicht gebracht. Deze sterkte voegt twee nieuwe onderling verbonden elementen toe:

  • Cilinder (CYL): dit is het niveau van aanvullende correctie dat nodig is voor astigmatisme. Het is altijd een negatief getal (-) en wordt gemeten in stappen van 0,25.
  • As (AXIS): de as geeft de richting aan waarin astigmatisme in het oog moet worden gecorrigeerd en wordt gemeten in graden, van 0 tot 180. Negentig graden geeft de verticale meridiaan van het oog aan en 180 graden de horizontale meridiaan.

Astigmatisme: bijziendheid en verziendheid

Astigmatisme komt vaak voor in combinatie met bijziendheid of verziendheid. Als je astigmatisme hebt als je bijziend bent, dan heet dit myoop astigmatisme. Als je astigmatisme hebt en verziend bent, dan heet het hypermetroop astigmatisme.

Myoop astigmatisme

Myoop astigmatisme houdt in dat je tegelijkertijd bijziend bent en astigmatisme hebt. Dat wil zeggen dat er meerdere brandpunten worden gecreëerd, waarvan een van de brandpunten voor het netvlies valt.

Hypermetroop astigmatisme

Hypermetroop astigmatisme treedt op wanneer verziendheid en astigmatisme samen voorkomen. Hierbij valt een van de brandpunten achter het netvlies.

Welke verschillende soorten astigmatisme zijn er?

Er zijn twee soorten astigmatisme:

  • Regelmatig astigmatisme: Deze vorm van astigmatisme komt het meest voor. Het hoornvlies is dan meer in de ene richting gekromd dan in de andere richting. Het kan makkelijk worden gecorrigeerd met torische lenzen (of met een bril).
  • Onregelmatig astigmatisme: Bij onregelmatig astigmatisme is de kromming van het hoornvlies niet gelijkmatig. Deze vorm van astigmatisme is veel zeldzamer. Het kan het gevolg zijn van bijvoorbeeld een oogziekte (zoals keratoconus), oogletsel of beschadiging van het hoornvlies.

Er zijn ook vormen van astigmatisme die niet alleen betrekking hebben op het hoornvlies:

  • Astigmatisme van de ooglens
  • Astigmatisme van het netvlies

Torische lenzen voor astigmatisme

Tegenwoordig zijn er veel soorten lenzen verkrijgbaar, waaronder torische lenzen. Torische lenzen zijn speciaal ontwikkeld om astigmatisme te corrigeren.Torische lenzen hebben de kenmerken die hierboven worden beschreven (cilinder en as) om op die manier zowel astigmatisme als bijziendheid of verziendheid te corrigeren.

Veel merken contactlenzen produceren torische lenzen. Torische lenzen zijn beschikbaar als daglenzen, maandlenzen en weeklenzen/tweewekelijkse lenzen. Lenzen zijn de meest comfortabele manier om astigmatisme te corrigeren. Een van de meest populaire torische lenzen is Acuvue Oasys 1 Day for Astigmatism van Johnson & Johnson, Biofinity Toric van CooperVision en Air Optix for Astigmatism van Alcon.

Waar de meeste contactlenzen gebruikmaken van een zogenaamde 'prisma-balast' om de lens te stabiliseren, gebruiken ACUVUE® contactlenzen van Johnson & Johnson een ander uniek systeem, genaamd EYELID STABILISED Design. Dit systeem werkt op een natuurlijke manier met het ooglid samen om de lens in de juiste positie te houden*. Daarnaast blijft de oriëntatie van de lens stabiel bij bewegingen van het hoofd. Dit zorgt voor een beter zicht.

Onze bestverkochte torische lenzen

*JJV daya van april 2017, ACUVUE® for ASTIGMATISM contactlenzen: algeheel succes bij aanpassing, oriëntatie-positie, rotatiestabiliteit en zicht.